Tuinnieuws 2024
Klik op een foto om te vergroten/weer verkleinen.
De maand juni
Halverwege de maand was het hoogtepunt van het aantal jonge vogels, naarmate de jongen zelfstandiger worden verdwijnen ze weer meer uit beeld.
Aan het eind van de maand werd het ineens zomer, ik had een insectenexplosie verwacht maar dat viel wat tegen. Alleen bij de brede lathyrus was het druk, grote bladsnijders, Franse veldwesp en diverse zweefvliegen. Soms een koolwitje, citroenvlinder en één keer een boomblauwtje, maar verder niet echt een vlinder gezien. Terwijl de paarse vlinderstruik bloeit, en de lavendel.
Afgelopen maand heb ik wel diverse nieuwelingen gevonden, waarvan de mooiste de rotsheidenetwants was en de gekste een hongerwesp. Twee verschillende zelfs. Ze zouden zo model kunnen staan voor aliens in een science fiction film. Ik loop wat achter, ik moet de nieuwelingen nog op een rijtje zetten.
De bessenstruik achterin de tuin zat op een bepaald moment vol bastaardrupsjes van de bessenbladwesp, maar ze verdwenen als sneeuw voor de zon. Hongerige meesjes? Er liep daar ook een plukje takjes rond, de rups van de gewone zakdrager. De huisjes zie ik geregeld, maar dit was de eerste keer dat ik de rups zelf zag.
Het kleine insectenhotel heb ik verplaatst en eindelijk kwamen er wat bijtjes metselen, maar gelijk kwamen ook de muurrouwzwever en de hongerwesp, die parasiteren op de larven van de bijen. De muurrouwzwever bleef ook maar steeds om me heen zweven en voor m'n neus poseren en de hongerwesp zag er zo komisch uit dat ik ze hun minder goede eigenschappen maar vergeef.
Op de foto's de rotsheidenetwants, een hongerwesp en de muurrouwzwever.
Kleine huismusjes!
Ze zijn toch in beeld gekomen, de jonge musjes. Ik heb geen idee hoeveel het er uiteindelijk zijn, maar hier in het vogelhuisje zaten er zo'n zeven. Het voer is niet aan te slepen, strooivoer met meelwormen, zonnebloempitten, vetbollen met insecten. Het lijkt alleen wel of de koolmeesjes minder aan bod komen, bovendien hebben de houtduiven nu echt de slag te pakken om zich in het voederhuisje te wurmen en dan past er niemand meer bij.
Slakken
Dit voorjaar heeft iedereen het er over, grote hoeveelheden naaktslakken, die zelfs planten eten die ze anders met rust lieten. Ik hoop niet dat iedereen nu naar de slakkenkorrels gaat grijpen want daar tref je veel meer dieren mee. Er zout op strooien is ook niet bepaald diervriendelijk, de bierval waarschijnlijk ook niet en daar vallen ook huisjesslakken of andere diertjes in.
Naaktslakken schijnen weinig vijanden te hebben, mollen eten ze graag maar die worden bestreden, huisjesslakken eten de eitjes maar worden door veel mensen ook als een vijand gezien en ook bestreden. Terwijl ze liever algen eten dan planten. De arme huisjesslakken zijn zelfs populair bij sommigen die ze op de barbeque leggen, denkend zo ook iets aan de slakkenoverlast te doen.
Over egels lees ik verschillende dingen, of ze nu wel of geen naaktslakken eten. 's Avonds geef ik de egel een schoteltje kattebrokjes, en op de wildcamera zag ik dat het schoteltje al snel vol zat met naaktslakken, die houden dus ook van kattebrokjes. En de egel at keurig om de slakken heen. Helaas stopte het filmpje en weet ik niet of de egel slak als toetje heeft genomen.
Wat bij ons opviel was dat eigenlijk alleen de nieuwe aanwinsten opgegeten werden. Had ik nou toevallig net lekkere planten gekocht? Dahlia's, kievitsbloem, dotterbloem, koninginnekruid, dagkoekoeksbloem, kleine anjertjes, van de laatste aten ze alleen de bloemen. Van de oude planten was alleen de citroen de klos, dat verbaasde me want dat is een boompje en die heeft stugge bladeren. Maar ik heb ze er op heterdaad betrapt, 6 dikke naaktslakken. Op de rest van de planten zie je zo hier en daar wat vraatsporen, maar de planten groeien zo weelderig dit jaar dat dat niet opvalt.
Ik heb geprobeerd de slakken het leven zuur te maken door eierschalen rond de nieuwe aanwinsten te strooien, as, koffiedik, het hield ze niet tegen, maar misschien kwam dat door de overvloedige regen. Wat wel hielp was bij kleine plantjes een plastic fles zonder bodem er 's avonds overheen zetten, bij grotere een doorzichtig emmertje, dan kun je nog inspecteren of er geen slak in zit. Goed in de grond drukken en de plant blijft gespaard.
Ergens las ik dat slakken gek zijn op havermout, dat klopte, ze zaten liever op geweekte havermout dan op de planten. Wanneer ze droge havermout eten schijnen de slakken uit te drogen en dan langzaam (en pijnlijk?) dood te gaan, dat wilde ik toch ook niet, dus de manier is geweekte havermout bij de planten leggen en de slakken op die manier verzamelen om ergens uit te zetten waar ze geen kwaad kunnen. Of hopen dat ze voldoende hebben aan de havermout.
En toeval of niet, op een bepaald moment vond ik een voor mij nieuw vliegje met de fraaie naam rooddijtantesidonia, die bleek te horen tot de slakkendoders. De larven daarvan hebben het op slakken voorzien, helaas in dit geval een aantal soorten huisjesslakken.
Verder heb ik me er maar bij neergelegd, de nieuwelingen probeer ik met een stolp redelijk intact te houden en dan maar afwachten hoe ze het volgend jaar doen. En eerlijk gezegd, wanneer je zo'n slak een tijdje bestudeert zijn ze best grappig.
De maand mei
Dat de maand mei record nat was zal geen nieuws zijn, en waarschijnlijk het enorme aantal naaktslakken wat dat opleverde ook niet. Gelukkig eten ze niet alles, maar van de dahlia's, kievitsbloemen en nog wat planten was niets meer over.
Toch zijn er best nog wat aardige dagen geweest wat weer wat insecten opleverde, bekende en wat nieuwe, waaronder de stekeldrager, een blaaskopvlieg die hier nog vrij nieuw is. Verder waren er heel veel dwerglangsprietmotten, die houden van ereprijs en ook daar hebben we erg veel van. En rozenkevers waren er ook erg veel, overal waar je keek zaten ze.
En ik heb een aantal van mijn geliefde meikevers gezien, die vind ik zo leuk om te zien. Overdag bewegen ze zo lekker traag en wanneer ze dan ook hun antennes uitspreiden zien ze er helemaal grappig uit. Een andere grote kever, de gouden tor, kwam ik ook een keer tegen, daarvan foto's in het album mei.
Ook de dennenspinselbladwesp was weer present, vorig jaar waren veel larfjes gegrepen door de Franse veldwespen dus de vraag was of sommige het nog gered hadden. Er zijn weer eitjes gelegd, ik hoop dat het dit jaar beter met ze gaat. Er zijn veel minder Franse veldwespen, af en toe zie ik er één, dus wie weet.
In de vijver speelden zich ook drama's af, er zijn nogal wat vijverlopers, en die vallen ieder insect aan wat in het water valt, of naar de oppervlakte komt om te vervellen zoals de nimf van de haft of ééndagsvlieg. De subimago's die je op het water ziet probeerden de vijverlopers van zich af te schudden maar de strijd was meestal vergeefs. In het album van mei een foto van een groep vijverlopers rond een haft.
Wie ik vrijwel niet gezien heb zijn dagvlinders, af en toe een koolwitje en één keer een dagpauwoog.
De koolmezen hebben met succes gebroed, evenals de mussen, maar ik krijg ze maar moeilijk te zien. Ze zitten steeds in een boom, en de bomen zitten goed in het blad, dus je hoort een hoop getjieptjiep, ziet gefladder en ouders met voer, maar de kleine mussen krijg ik niet goed te zien. Wel een paar koolmeesjes, die komen hun ouders achterna wanneer die voer halen.
Op de foto's twee koolmeesjes, een meikever en de stekeldrager.
De maand april
En het bleef maar nat, soms te koud, dan weer idioot warm voor de tijd van het jaar. Als beestje raak je zo toch helemaal de kluts kwijt. Jonge vogels heb ik nog niet gezien, ook geen idee hoe het met het eksternest gegaan is. De kraai zag ik eigenlijk niet meer, eksters wel dus ik neem aan dat ze wel het nest gehouden hebben. Bij het mussennest aan de garage lijkt het stil, ook geen jongen gezien, en de mussen waren weer met mos aan het sjouwen. Nieuwe pogingen?
De insecten komen ook maar langzaam op gang, het meest honingbijen want die hebben een imker die voor ze zorgt en omdat ze samen in hun korf zitten hebben ze minder last van de kou. Hommels kunnen buiten het nest goed tegen kou dankzij hun bontjas, maar al die nattigheid is toch ook niets voor ze.
Er bloeit wel steeds meer in de tuin en de planten groeien weelderig dit jaar, dus als de zon even schijnt duiken er steeds meer insecten op. Een grote trekker is de vlakke dwergmispel. Kleine onopvallende bloemen maar erg in trek. Ik zag er een mooi zandbijtje, de zwartdronzen zandbij. Die graaft haar nest dus in het zand, en aangezien ik net de wadi aan het beplanten was besloot ze daar de grond in te duiken. Geen handige plek wanneer het regent. Ze dook onder een kluitje zand, dat heb ik opgetild en toen is ze gelukkig vertrokken, hopelijk een hogere, drogere plek gevonden. In de voortuin had ik wel zo'n holletje op een goede plek gevonden, maar daar cirkelden twee wespbijen omheen. Dat zijn de koekoeken onder de bijen, en ze parasiteren o.a. de zwartbronzen zandbij. Bij het insectenhotel heb ik maar twee metselbijen gezien, en ook twee goudwespen, dat is ook geen goed nieuws voor de bijen.
Verder lijkt het een goed wantsen- en spinnenjaar te zijn, overal waar ik kijk zit wel een spin en lopen er wantsen. Zelfs in de vijver, de gewone vijverlopers zijn er dit jaar met veel meer dan anders. Ook een nieuwe soort vijverwants, de poelschaatsenrijder.
Op de foto's de zwartbronzen zandbij, de gewone wespbij en de poelschaatsenrijder.
De maand maart
Het wordt eentonig, te warm voor de tijd van het jaar en deze maand ook weer vrij nat. De vogels hebben duidelijk het voorjaar in het hoofd, ze zingen de longen uit hun lijfjes en beginnen aan een nest. Een paar tuinen verder is een stel eksters bezig met een nest bovenin een beuk, nu die nog kaal is kan ik dat mooi volgen. Maar ik ben niet de enige, een zwarte kraai houdt het ook in de gaten en doet geregeld een poging de eksters te verjagen. Soms zie ik de kraai een tijdje niet en lijken de eksters hun gang te kunnen gaan, maar veel activiteiten zie ik niet meer. Ik ben benieuwd of het wat wordt.
Ook de mussen zijn begonnen, één stel heeft het nestkastje aan de garage betrokken, zie foto. Een ander stel zie ik steeds op de hoek van de dakgoot van de dakkapel, wie weet gaan ze daar in een vogelvide onder de pannen nestelen.
Wat vliegende insecten betreft, aardhommels, akkerhommels, honingbijen en kegelbijvliegen zie ik vrijwel dagelijks, en af en toe een citroenvlinder. En één keer een dagpauwoog, en heel soms één Franse veldwesp in de opening van het wespen-nestkastje.
Waar er veel, héél veel van zijn: wantsen. Heel veel vuurwantsen, dovenetelwantsen en gewone rookwantsen. En ze zitten allemaal bij elkaar in de afgestorven restanten van de brede lathyrus, lekker in de ochtendzon. Als die schijnt. Leuk zijn de tempoverschillen. De grote vuurwantsen kuieren wat rond of zitten op stapeltjes bij elkaar. De kleinere dovenetelwantsen lopen flink door en ook gewoon over de vuurwantsen heen. De kleine rookwantsjes rennen of hun leven er van af hangt, tot ze een vuurwants tegenkomen. Die laatste blijken nieuwsgierig, alles wat ze zien geven ze even een klein tikje, kijken hoe die ander reageert. De dovenetelwantsjes rennen weg, maar een kraamwebspin (waar er ook veel van zijn) draait zich om om te kijken wie zo brutaal is. Verder lijken ze elkaar geen kwaad te doen, soms zit een kraamwebspin gewoon bovenop een stapel vuurwantsen te zonnen.
Op de foto's, naast de huismus, een ontmoeting tussen twee dovenetelwantsen en een kraamwebspin (en een nieuwsgierige vuurwants kijkt toe), en een zonnende kraamwebspin op een stapeltje vuurwantsen.
Het vervolg van de situatie op de tweede foto was, na een lange impasse, dat een andere vuurwants de spin aan de achterkant aantikte. De spin sprong naar voren en draaide zich om, de dovenetelwantsen konden verder.
De maand februari
Nat en véél te zacht, daar kwam het afgelopen maand op neer. De hoop op een paar wandelingen in knisperende sneeuw is nu wel vervlogen, er waren zelfs al wat voorjaarsachtige dagen. Door veel mensen gewaardeerd maar niet door mij en voor de natuur ook niet zo gunstig, de winterslapers verliezen veel energie door het vroegtijdig wakker worden of gewoon het te warm zijn kost ze al energie.
De grond is onderhand verzadigd van de regen en ik vroeg me af of bloembollen niet zouden gaan rotten, maar de krokussen bloeiden als nooit te voren. En de eerste honingbijen kwamen er op af. Hommels heb ik nog niet gezien. Wel vliegt er allerlei kleins door de tuin, waaronder witte vlieg en gewone bladcicaden. Dat laatste is niet helemaal zeker, ze zijn zo klein en er zijn gelijkende soorten, maar de witte lengtestreep op de vleugel zou kenmerkend zijn. Ze zaten rond een rhododendron, ik hoop dat ze geen schade aangebracht hebben want hij heeft zulke mooie knoppen, die rhododendron, ik verheug me op de bloemen.
Wat vogels betreft is er weinig veranderd met vorige maand, nog steeds een stuk of zes vinken, wat pimpelmezen en koolmezen, iets minder huismussen en een uit volle borst zingende roodborst. De koolmezen doen wat dat betreft ook goed hun best.
Op de foto's een vuurwants die iedere dag op de gieter zit; een honingbij met al flink wat verzameld stuifmeel bezoekt een krokus; één van de bladcicaden.
De maand januari
Het jaar begon weer te warm en nat, maar al vrij snel deed de winter een poging er wat van te maken. Het was het alleen net niet, er viel hier een mooie laag sneeuw maar die bleef niet liggen. Het was niet genoeg winter om wat minder alledaagse vogels naar de tuin te lokken. Wel kwamen er wat meer vinken, en de gaai kwam voor pinda's, maar verder was de vogelstand vrij constant. Tot het weekend van de Nationale Tuinvogeltelling. Alsof ze het wisten, zelfs de 15 huismussen lieten het afweten die dagen. Het was zonnig dat weekend, ik vermoed eigenlijk dat dat de reden was, iedereen zat vast ergens hoog in een boom van de zon te genieten.
Ik heb toen wel de eerste vuurwantsen alweer zien scharrelen.
Op de foto's twee keer de roodborst, de dikke versie op een dag dat het vroor, de dunne uitvoering toen het gesneeuwd had maar niet koud was. Met een roodborst in de tuin heb je geen thermometer nodig, hoe dikker hij is, hoe kouder het is. De roodborst had een privé vetbol, ze kunnen niet aan houdertjes hangen zoals de mezen dus heb ik het zo opgelost.
De rechter foto is van een huismus die ik al een tijdje op het oog had vanwege iets wits op z'n hoofd. Hij liet zich moeilijk fotograferen, maar toen dat gelukt was zag ik dat het gelukkig gewoon witte veren waren, een mus met leucisme (afwijking in het pigment).
De eerste foto's van 2024
Op nieuwjaarsdag verscheen dit eekhoorntje in de tuin, hij deed nogal paniekerig, misschien opgeschrikt door het vele vuurwerk in deze vuurwerkvrije gemeente. Op een bepaald moment zat hij aan de overkant in een boom maar durfde er niet uit omdat een kat hem zat op te wachten. Hij rende van tak naar tak, tot er nog een kat verscheen. Hierdoor was de eerste kat afgeleid en kon de eekhoorn ontsnappen.
Deze week was het zowaar een beetje winter, helaas geen sneeuw maar voor de liefehebbers toch wel wat ijspret. Voor de vogels heb ik extra voer neergezet en speciaal voor de gaai een bak met pinda's. Enthousiast zag ik hoe hij een pinda pakte, maar hij stopte hem toch wel ver in z'n keelgat, dat zag er eng uit. Maar dat was om een tweede pinda te kunnen pakken, blijkbaar is een pinda achterin de snavel geen probleem.
Tuinnieuws 2023
De maand december
Dat de afgelopen maand bijzonder nat was is niet echt nieuws, je kunt je nauwelijks voorstellen dat het begon met wat sneeuw en nachtvorst. Het afgelopen jaar brak dan ook het record van natste jaar sinds de metingen. En te zacht was het ook, ook dat was geen verrassing.
Het was door de regen vaak vrij donker buiten, te donker om vanuit huis goede vogelfoto's te maken. Er waren ook geen bijzondere vogels, de goudhaantjes, kuifmezen en andere kleine vogeltjes bleven in het bos. Ik denk dat daar voldoende eten voor ze is, dus waarom zou je dan naar de bewoonde wereld gaan.
De egels hebben zich niet meer laten zien, ik hoop dat ze in winterslaap zijn. Ik blijf wel brokjes neerzetten voor het geval dat, maar nu hebben de buurtkatten hun zinnen er op gezet. Gaas er omheen waar de egel onderdoor kan, maar een kleine kat helaas ook doorheen, en een grote sterke kat duwde het opzij. Het moet duidelijk nog verbeterd.
Insecten heb ik niet meer gezien, alleen een groene gaasvlieg en ik heb eerlijk gezegd niet naar nachtvlinders gezocht.
Op de foto één van de huismussen, onderhand zijn het er een stuk of 20. Ze zitten graag in hulst, op de hoek van het terras staat er één en daar zitten ze gezellig te tjiepen. Je ziet ze amper tot ze besluiten dat het etenstijd is, dan komen er heel wat tevoorschijn, het musje op de foto wacht tot er plaats is bij het eten.
De maand november
Op vogelgebied verandert er weinig, nog steeds bergen mussen, een paar kool- en pimpelmezen, een roodborst, een heggenmus, wat vinken, een gaai en wat merels. Eén keer een winterkoninkje op het terras en wel één hele spreeuw in het mussencarrouselhuisje. Daar was ik wel blij mee, maar de rest van de familie is nog niet verschenen.
De hulst zit nog steeds vol bessen, geen horden kramsvogels, een paar maar en de laatse tijd helemaal niet meer gezien. De merels kunnen al die bessen nog niet op.
's Nachts zet ik meestal de wildcamera neer bij het egelvoederhuis, aan het begin van de maand zag ik twee egels, ik vermoed de jongen, later nog maar één. Ze zijn wel slordig, banjeren met hun modderpootjes dwars over de etensbak of zelf de waterbak, daarom is het water steeds zo vies.
In het begin liepen ze ook steeds uit beeld om veel later weer terug te komen, de laatste tijd is het eten, drinken en weer het holletje in. Soms maar een paar keer per nacht, en soms juist heel vaak. De katten schijnen respect voor ze te hebben, ze kijken argwanend en druipen dan weer af, zonder van de brokjes te eten. Helaas wel met achterlating van een flinke geurvlag bij het egelhol. Soms verschijnt er ook een steenmarter, die heeft veel belangstelling voor de kattengeur, en soms eet hij wat brokjes, maar hij is erg schrikachtig.
Het was nog steeds een goede paddestoelenmaand, de meest opvallende waren de goudhoeden die we hier in het parkje vonden. Dat was begin november, en op 29 november stonden ze er nog, compleet met sneeuwhoedje. Het zijn taaie paddestoelen, ze staan in het album paddestoelen november 2023, foto 18 tm. 25.
Dat zijn ook de enige foto's die ik deze maand gemaakt heb.
De maand oktober
Afgelopen maand was behoorlijk nat en zacht, er bleven veel planten bloeien of begonnen opnieuw, maar echt veel insecten waren er niet meer. Voor paddestoelen was het een goede tijd, zelfs in de tuin heb ik verschillende soorten gezien. De hulsten zitten overal ook vol bessen, ik hoopte op koperwieken en heb er een paar gezien maar niet in de tuin. De sierappel heeft dit jaar bijna geen appeltjes dus daar zullen ze dit jaar niet komen.
Roodborsten zijn er wel, ze zitten een zangwedstrijd te houden, om de beurt zingen ze een liedje. Huismussen komen er steeds meer, bij de laatste poging ze te tellen kwam ik op 18.
Vanwege de vele regen en de vallende blaadjes moesten de dakgoten schoon gemaakt, dat was een goede gelegenheid de ladder ook bij de wespenvogelhuisjes te zetten. Het zijn drie nestkastjes naast elkaar, ik had in alle drie Franse veldwespen gezien en was benieuwd of er nestjes in zouden zitten of overwinterende koninginnen. De huisjes hebben een puntdakje dus moest ik met een spiegeltje kijken. Die heb ik steeds onderin gezet en camera plus ringflits er op gericht en zo foto's kunnen maken. In het eerste en laatste huisje zat één nest in de nok, in het middelste twee en er lag een los nest op de bodem, dat heb ik meegenomen om betere foto's te maken. Prachtig wat een perfect bouwwerk die wespen kunnen maken.
Verder heb ik sinds kort een wildcamera om te bekijken wat er 's nachts door de tuin loopt. De egel is vaste gast, die krijgt iedere avond kattebrokjes wat ook de nodige katten trekt: egel film. En een spitsmuis, die rent ook af en aan.
Op de foto's een paddestoeltje uit de tuin genaamd plooirokje, nesten van de Franse veldwespen in de nok van een vogelhuisje en een niet nader op naam te brengen sluipwespje uit de dolichomitus groep.
