x

Vlinders en rupsen

Op de foto's met een icoon in de bovenhoek kan geklikt worden voor een vergrote uitgave.

Vlinders worden onderverdeeld in drie groepen, de kleinste groep wordt gevormd door de dagvlinders, daarna de nachtvlinders en de grootste groep bestaat uit de zgn. microvlinders. Sommige nachtvlinders vliegen ook overdag, voor het verschil met een dagvlinder kijk je naar de antennes. De dagvlinders hebben een knopje aan het eind, die van de nachtvlinders zijn sprieten of geveerd. verder houden nahtvlinders in rust hun vleugels altijd plat, dagvlinders houden ze meestal samengeklapt.
Microvlinders zijn meestal heel kleine vlinders, maar de maat zegt niet alles. Er zijn wat kleine verschillen zoals de vaak gefranjerde smalle vleugels.
De genoemde waardplanten zijn planten waar de vlinders afhankelijk van zijn, het zijn de planten waar de rupsen van leven.
Bron: vlinderstichting.nl

Boomblauwtje (Celastrina argiolus) Groentje (Callophrys rubi)
boomblauwtje icon

Een sierlijk vlindertje, het boomblauwtje. Ze voeden zich o.a. met het sap van bloedende bomen, honingdauw en nectar. Klik hier voor nog een foto waarop de binnenkant van de vleugels te zien is, en hier voor een foto van de rups. De rupsen kunnen verschillend van kleur zijn, van lichtgroen tot roze, de kop is zwart maar die zit meest nogal naar binnen getrokken. Na twee exemplaren een aantal dagen gevolgd te hebben ben ik tot de conclusie gekomen dat ze verkleuren naarmate ze ouder worden. Maar is dat naar roze of naar de kleur van de waardplant, dat kan ik niet zeggen want die was in dit geval ook roze, roze struikheide. Mijn hoop is er ooit één op een witte calluna te kunnen volgen.
Op de fotopagina van het boomblauwtje staan drie verschillende afgebeeld, op een paar foto's is de kop te zien. En er is een filmpje van een exemplaar dat aan de wandel ging.
Waardplant: Vuilboom, klimop, heide, hulst, wegedoorn, vlinderstruik en kattenstaart.

groentje icon

Familie van de blauwtjes, komt voor op zandgronden op de grens van bos en hei. Het groentje vliegt van eind april tot half juli.
Waardplanten: Brem, heidebrem, braam, bosbes, sporkehout, heide.

Eikenpage (Favonius quercus)
eikenpage icon

Familie van de blauwtjes, komt voor op zandgronden waar eiken staan. Vliegtijd julie en augustus, ze vliegen meest rond de toppen van eiken. Het mannetje heeft op zowel de voor- als achtervleugel een blauwpaarse glans, het vrouwtje alleen op de voorvleugel een paarsige vlek.
Waardplanten: Zomereik.

leeg vak
Klein koolwitje (Pieris rapae) Groot koolwitje (Pieris brassicae)
klein koolwitje

De meest algemene standvlinder van Nederland, vliegt van maart tot en met november, er zijn drie tot vier generaties per jaar. Iets kleiner dan het groot koolwitje, het belangrijkste kenmerk is de zwarte vleugelpunt die hier minder opvallend is en aan één uiteinde recht afgesneden lijkt. De rupsen zijn niet erg geliefd bij de kwekers van kool vanwege de schade die ze aan de planten kunnen aanrichten. Voor nog een foto klik hier.
Waardplant: Koolsoorten en andere kruisbloemigen, zoals damastbloem en koolzaad, oost-indische kers.

groot koolwitje icon

Bij het groot koolwitje is de zwarte vleugelpunt veel meer opvallend en loopt verder door dan bij het kleine koolwitje, komt voorbij de middenvlek en loopt aan beide uiteinden in een punt uit. Op de foto een vrouwtje, het mannetje heeft geen zwarte stippen op de voorvleugel. Klik hier voor een foto van de rups.
Waardplant: Koolsoorten en andere kruisbloemigen, zoals damastbloem en koolzaad, oost-indische kers.

Klein geaderd witje (Pieris napi) Scheefbloem witje (Pieris mannii)
geaderd witje icon

Algemene dagvlinder die over het hele noordelijk halfrond voorkomt. In de zomer zijn de aders minder duidelijk dan in het voorjaar en kan hij verward worden met het kleine koolwitje. Het vrouwtje heeft twee vlekken op de voorvleugel, het mannetje één. Hij zit hier samen met de gewone pendelvlieg. Klik hier voor een foto van de bovenkant.
Waardplant: Kruisbloemigen, zoals look-zonder-look en pinksterbloem.

scheefbloem witje icon

Het scheefbloemwitje is een nieuwe soort in Nederland, is in 2015 voor het eerst waargenomen. Hij is lastig te onderscheiden van de andere witjes, het grootste verschil zit in de middenvlek op de voorvleugel, deze is vrij vierkant en enigszins hol aan de bovenkant en de zwarte vleugelpunt in de hoek komt tot aan de middenvlek, zoals op deze foto te zien is. Voor een uitleg kijk hier op de site van de vlinderstichting.
De waardplanten de kruisbloemenfamilie, met name uit het geslacht Iberis.

Oranjetipje (Anthocharis cardamines) Citroenvlinder (Gonepteryx rhamni)
oranjetipje icon

Een algemeen voorkomende voorjaarsvlinder, ze vliegen april-mei in één generatie. Het mannetje valt op door de oranje vlek op de vleugels, het vrouwtje heeft die niet en kan daarom al gauw voor een koolwitje worden aangezien. De onderzijde van de achtervleugel met de groenige vlekken is echter voor beiden kenmerkend.
Waardplant: pinksterbloem en look-zonder-look

citroenvlinder icon

De citroenvlinder is een dagvlinder die in grote delen van Europa, Azië en Noord Afrika voorkomt. Tijdens de vlucht valt hij door z'n gele vleugels goed op, maar in rust blijven de vleugels dicht waardoor het net een blaadje lijkt, de onderkant van de vleugels is groenig. Het vrouwtje is lichter van kleur, soms bijna wit.
Waardplant: Vuilboom en wegedoorn.

Dagpauwoog (Aglais io) Kleine vos (Aglais urticae)
dagpauwoog icon

Een wel heel bekende en niet te missen vlinder. Hij overwintert hier als vlinder en is al vroeg in het voorjaar te zien. Op deze foto is de lange tong goed te zien, en op deze is de onderkant van de vleugels te zien.
Waardplant: Grote brandnetel.

kleine vos icon

Een algemene standvlinder. Lijkt op de zeldzame grote vos, deze heeft echter geen blauwe vlekjes langs de rand en vier zwarte vlekken midden op de voorvleugel ipv. drie zoals bij de kleine vos. Klik hier voor een foto van de onderzijde van de vleugels.
Waardplant: Waardplant: Grote brandnetel.

Gehakkelde aurelia (Polygonia c-album) Landkaartje (Araschnia levana)
aurelia icon

De gehakkelde aurelia een dagvlinder, is een algemene soort die langs bosranden en in tuinen en parken voorkomt. Op de foto de zomervorm, de wintervorm is meer gehakkeld en dieper gekleurd, deze foto is eind maart genomen. De vlinder overwintert als imago, verstopt in een beschut hoekje en houdt soort winterslaap. De rups van de aurelia heeft een voorkeur voor brandnetels.
Waardplant: Grote brandnetel, hop, iep, aalbes.

landkaartje icon

Het landkaartje heeft een voorjaars en een zomervorm, op de foto de zomer uitvoering. De voorjaarsvorm heeft oranje bruine vleugels met zwarte vlekken. Hij dankt zijn naam aan de onderzijde van de vleugels, het lijnenpatroon doet aan een landkaart denken. Het is een algemeen voorkomende soort.
Waardplant: Grote brandnetel.

Distelvlinder (Vanessa cardui) Atalanta (Vanessa atalanta)
distelvlinder icon

Een trekvlinder, in de herfst trekt een groot deel naar het zuiden van Europa.
Klik hier voor een speciale fotopagina.
Waardplanten: Akkerdistel, brandnetel, gewone klit.

atalanta icon

Een veel voorkomende trekvlinder, ze overwinteren in Zuid-Europa. In zachte winters kan de vlinder hier overwinteren, het exemplaar op de foto is van februari 2019.
Klik hier voor een foto van de onderzijde van de vleugels en hier voor een speciale fotopagina.
Waardplant: Grote en kleine brandnetel.

Kleine vuurvlinder (Lycaena phlaeas)
kleine vuurvlinder icon

Vliegt in drie generaties, overwintert als halfvolgroeide rups verstopt in de strooisellaag.
Waardplant: Schapenzuring, veldzuring.

leeg vak
Bruin zandoogje (Maniola jurtina) Bont zandoogje (Pararge aegeria)
bruinzandoogje icon

Een algemene standvlinder, vliegt in één generatie per jaar. De vlinders leven vrij lang, ongeveer een maand. Op deze foto is de onderkant van de vleugels te zien.
Waardplant: diverse grassen.

bontzandoogje icon

Vliegt in drie generaties per jaar, heeft een voorkeur voor een bosrijke omgeving. Klik hier voor een portretfoto.
Waardplant: diverse grassen.

Groot dikkopje (Ochlodes sylvanus) Zwartspriet dikkopje (Thymelicus lineola)
groot dikkopje icon

Komt voor op zandgronden, vliegt van begin juni tot half augustus. Het meest kenmerkend verschil met het zwartspriet dikkopje is het haakje aan de voelspriet, de zwartspriet heeft dat niet.
Op deze foto is de roltong te zien.
Waardplant: diverse grassen.

zwartspriet dikkopje

Komt in het hele land voor, vliegt van eind juni tot eind augustus.
Waardplant: diverse grassen.

klein koolwitje
groot koolwitje
groot koolwitje
oranjetipje
oranjetipje
groentje
eikenpage
boomblauwtje
boomblauwtje
boomblauwtje
geaderd witje
scheefbloem witje
scheefbloem witje
geaderd witje
citroenvlinder
gehakkelde aurelia
gehakkelde aurelia
landkaartje
kleine vos
kleine vos
dagpauwoog
dagpauwoog
dagpauwoog
atalanta
atalanta
bruin zandoogje
bruin zandoogje
bont zandoogje
bont zandoogje
kleine vuurvlinder
distelvlinder
groot dikkopje
groot dikkopje